Bebeklere Fısıldayan : Bebeğinizi Tanıyın

Bebeğiniz ilk doğduğunda, genel olarak sürekli uyur. Uyanmaya ve daha çok ayık kalmaya başladığında (doğmanın verdiği fiziksel yorucu işlemi atlattıktan sonra) gerçek kişilikleri belirmeye başlar. Ela kolik ve çok zor başladı, sonra inanılmaz şekilde hareketli ama kolay rutine sokulan bir bebek oldu. Hele Tracy'yi okuduktan sonra tamamen rutini oturttuk ve daha da kolay bir hayatımız oldu.

Tüm bebeklerin kendine özgü kişilikleri var. Çocuğunuzun kişiliğini bilmenizin önemi ile ilgili bir yazı yazmıştım. Bebeklere Fısıldayan Kadın'ın kitabında Tracy Hogg bebeklerin uyku, yemek, sakinleştirilmeye karşı tepki ve sakinleştirme ihtiyacı açısından farklılıklar gösterdiğini söyler. Aynı zamanda bu kişiliğin 3-5 gün içinde kendini gösterdiğini ve size bebeğinizin nasıl olduğu ve olacağı ile ilgili çok iyi bir fikir vereceğini de ekler.

Bunu kendi deneyimlerimde doğru olduğunu çok net gördüm. Ela'ya bakarken (kolik durumu dışında ve kolik bittiğinde) hemen bir yenidoğana bakmanın en kolay halini yaşadığımızı gördüm. Her öğrettiğimize çok çabuk yanıt aldık. Uykusunu, beslenmesini çok rahat rutine sokabildik. Herşey kitaplarda yazdığı gibi kolay olduğu için Ela'nın Hogg'un tanımına göre tam bir kitap bebek ama davranış olarak da hareketli bir bebek olduğunu gördük. Bu bizim avantajımızdı ama etrafımdaki bebeklerde çok net gördüğüm başka bir şeyde rutinsizlik ve ebeveyn hatalarının melek ve kitap bebeklerle bile hayatın kabusa dönüşebileceği şeklinde idi. Bu bebeklerle çalışmak sadece daha kolaydır.

Etrafımda çok bebek olduğu için çok net gördüğüm birşey de her bebek gerçekten çok farklı. Rutine sokmaya cevap vermesinden, nasıl yemeyi sevdiği, nasıl uyutulmaya cevap verdiğine kadar sevdikleri sevmedikleri yetişkinler gibi çok farklılık gösteriyor.

* Uyku : Her bebek birbirinden farklı uyku ihtiyacına sahip. Bunu da siz anlamak zorundasınız. Etrafımda gördüğüm bebeklerle kendi kızımı karşılaştırdığımda Ela'nın daha çok uykuya ihtiyaç duyduğu ve daha kısa aktivite vakitleri kaldırabildiğini farkettim. Mutlaka uyandıktan 4 saat sonra yatakta olması gerekiyor yoksa aşırı hareketli, huysuz oluyor ve uyuması çok zorlaşıyor. Her zaman bu şekildeydi. Nasıl uyunacağını bilir şekilde doğdu sanki. Bir arkadaşımın kızının daha çok eğitime ihtiyacı oldu, ciddi uyku problemleri yaşadı. Uyumamak için 10 takla atan bebekler de gördüm. Herkes kendi bebeğinin bu konudaki davranışını bilip ona göre önlem almak zorunda.

* Yemek: Emmekde sorun çıkaran bebekler vardır. Yeterince güçlü olmadığından olabilir, doğru emzirilmediğinden de olabilir. Bunlar düzeltilebilir yeterki siz vazgeçmeyin. Ela çoğu zaman bir emme şampiyonudur. Fakat hasta olduğunda, bazı dikkatinin açıldığı dönemlerde emmek istemediğinde sütümü hep sağıp içirdim. Dediğim gibi bebeğin dönemlerinde vazgeçmemek çok önemli. Hala emzirdiğime göre ben bunun bir kanıtıyım. Biberona alışmasından korkmayın yeterince küçükken biberona da alıştırırsanız hiç problem yaşamazsınız. Ben ilk olarak 3 haftalıkken sütümü sağıp biberonla vermiştim. Sadece alıştırmak için. Emzirmek zor iş. Sizin hasta olacağınız, onun hasta olup emmek istemeyeceği, işe döneceğiniz, onun sıkılıp emmek istemeyeceği, hatta kendinize zaman isteyip bir sinemaya gideceğiniz ve bebeğin başkası tarafından beslenmesini isteyeceğiniz zamanlar mutlaka olacaktır. Biberona alıştırmanız sizin için büyük bir lüks olacaktır. Hiç bir bebek annesinin memesinden soğumaz.

Sonra katı gıdaya alıştırırken de, yemek yerken de yemek yeme şeklini o belirleyecektir. Asla zorlamamalısınız. Yemek yemesi için zorlanan bebeklerde çok ciddi yememe bozuklukları olabiliyor.

* Stimülasyon: Bazı bebekler çıplak olmayı önemsemez, bazı bebekler nefret eder. Çıplak olmayı sevmeyen bebekler banyoyu da sevmez. Çıplaklığı önemsemeyen bebekler çıplak da gezer, banyoyu da önemsemez. Bu özelliğine göre çocuğunuza ihtimamla davranmanız gerekir.

* Sakinleştirme : Bazı bebekler sinirli veya üzgünken yalnız kalmaya ihtiyaç duyarlar. Kucağınıza almanıza bile delirirler. Biryere bağlı tutamazsınız. Ela'yı asla biryere bağlı tutamadık biz. Mama sandalyesine bağlarsak oturmaz, bağlamazsak kendi istiyorsa oturur. Araba koltuğuna bağlanmaktan nefret eder. Buna taviz göstermiyoruz ama ordan çıkmak için elinden geleni yapıyor. Bazı bebekler de sürekli kucak ister, sizin onu sarıp sarmalamanıza çok ihtiyaç duyarlar. Nereye koysanız orda otururlar. Bu özellikler de bebeğinizin sakinleştirilmesi ile ilgili çok fikir verir. Biz Ela'yı kendi haline bıraktığımızda sakinleşiyor. Ama fiziksel yakınlık her bebeğe gösterilmesi gereken bir yöntem. Emzirerek sakinleşmeyen bebek yoktur. Biraz öpücük ve sarılma da çoğu şeyi tamir eder.

Yani farklılar. Farklı insanlar, yenidoğanlar bile herşeyi farklı ister. Yenidoğan yaşamını aynı diye düşünürdüm ama gördüm ki tamamen farklı. Benzerlikleri var ama kendi özel eşsiz kişilikleri ile dünyaya geliyorlar.

Hogg, bebekler için bir kişilik profil testi yaratmış. Bu, kitaptaki en ilginç ve yararlı şeylerden biri. Bebeklerin 5 değişik mizaçla dünyaya geldiklerini söylüyor : Melek, Kitap, Hareketli, Nazlı ve Huysuz.

Yakın bir arkadaşım ve ben bu kitap olmadan ne yapardık diye düşünürüz bazen. Bu kitabın etkisi olmadan kişiliklerinin nasıl olacağını merak ederiz. Hogg, huyun bir etki olduğunu, bir yaşam kararı olmadığını söyler. Ben de kabul ediyorum. Psikolojik dünyada insan doğasının büyütme etkisine karşı bir savaşı vardır. Ben dünyanın buna baktığı perspektifden ikisinin de etkisi olduğunu düşünüyorum, fakat benim baktığım perspektifden büyütme şekli daha önemlidir. Bu başlı başına bir yazı olur. Sadece ne yaptığınızın çocuğunuzun huyunda iyi kötü bir etkisi olduğunu bilin.

Ela için bu quiz'i yaptığımda gördüm ki Ela bir hareketli bebekle kitap bebek karışımı. Ama kitabı okuduktan sonra dramatik değişiklikler oldu.

Kitabı okumadan önce
* Melek Bebek: 1
* Kitap Bebek : 6
* Huysuz Bebek : 1
* Hareketli Bebek : 7
* Nazlı Bebek : 5

Kitaptakileri uyguladıktan sonra
* Melek Bebek : 6
* Kitap Bebek : 12
* Huysuz Bebek : 0
* Hareketli Bebek :3
* Nazlı Bebek : 1

Dramatik bir fark. Ela kitapsız eminim bir hareketli bebek olurdu. Düzene kendi kendine girmez ve şiddet eğilimi gösterebilirdi ama şimdi bir kitap bebek hatta Melek bebekden de özelliklere sahip. Hareketli bebeğin sadece aşırı hareket ve fiziksel hareket ihtiyacı özelliklerini gösteriyor. Her huy için bir özet yapmamız gerekirse.
* Melek Bebek : Altın kadar iyi. İpuçlarını okumak kolaydır. Esnek ve portatiftir. Kolayca yemek yer, uyur ve oyun oynar ve uyandığında ağlamaz. Kendini kolayca sakinleştirir ve kendi kendine kolayca uykuya dalar.
* Kitap Bebek : Tahmin edilebilir. Üstesinden gelmesi oldukça kolaydır. Tüm mihenk taşlarına zamanında ulaşır. Büyüme ataklarına zamanında ulaşır. Çok küçükken kendi kendine ancak kısa periyodlarda oynayabilir. Güldüğünüzde size geri güler. r short periods from a young age. Smiles when smiled at. Normal düzensiz periyodları vardır fakat sakinleştirmek kolaydır. Uyutmak zor değildir.
* Huysuz Bebek : Aşırı hassas. Gürültüler onu rahatsız eder. Bazı zamanlar hiç neden yokken ağlar. Çok fazla uyarıldığında çok mızmız olur. Emmeyi sever. Uyumak için zorluk yaşıyabilir. Programında bir değişiklik huysuzlanmasına sebep olur. Önceden programının belli olmasını ve sırasını bilmeyi sever.
* Nazlı Bebek : Neyi sevip sevmediğini bilerek doğar ve bunu etrafına güzel gösterir. Çok sesli ve agresiftir.Uyandığında bağırarak ağlar. Kirli bezleri hiç sevmez. Vücut dili sıkıntılıdır. Kundaklanmayı sever. Kesintisiz ağlamaya başlarsa, hiddetli olana kadar daha çok ağlamaya devam eder. Başka bebeklerin elinden şansını yakaladığında ve yeteneği olduğunda oyuncakları alır.
* Hareketli Bebek : Eski ruh. Dünyaya kızgın doğar. Sabahları sızlanır. Fazla gülümsemez. Fazla gülmez. Çok hareketlidir. Gece uyumamak için yaygara koparır. Banyolardan ve üstünün, altının değiştirilmesinden nefret eder. Kundaklanmaktan, bağlanmaktan nefret eder ve bunu bilmenizi sağlar.

Rutinini uygularken Ela tam bir kitap bebek'e dödünüğünde, zaman zaman hareketli ve nazlı bebeğin özelliklerini yine de gösteriyordu.. Ama kitabın düzen prensipleri ile biryerde bağlı kalması veya masada oturması gibi yapmak istemediği özellikleri daha kolay kabul ettiğini gördüm.Tek formül asla taviz vermeyeceksiniz rutininzden ve düzen kurallarınızdan. Bazı şeyleri sevmeden yapıyor ama ilk doğduğundaki gibi büyük problemler çıkararak değil. Artık kuralları öğrendi. Uyku saatlerini ve uyku rutinini öğendi artık akşamları babasına iyi geceler öpücüğü verip, ortamdaki herkese el sallayarak yatağına gidiyor. Ve çok daha hızlı uykuya geçiyor.

Genel kaplama kuralları insanlara olduğu gibi bebeklere de uygulayamazsınız. İki ayrı bebeğe aynı şekilde davranamazsınız. Onlar birer birey. Bu özellikle ikinci, üçüncü veya fazla defa ebeveyn olanlar için bir numaradır. İlk bebeğinizde uyguladığınız numaraları ikincide uygulamaya çalışırsanız muhtemelen çalışmayacaktır. Çocuklarınız eşinizle sizin olduğunuzdan daha fazla aynı olmayacaktır. Hogg çocuklarınıza saygı ve sağduyu ile davranmanızı öneriyor.

Empati ve anlayış ile sizin ve çocuğunuzun hayatını kolaylaştırabilirsiniz. Güçlü taraflarını sağlamlaştırmak ve zayıflıklarının üstesinden gelmek için ona yardım edebilirsiniz. (sayfa 37) Hepimizin zayıflıkları ve güçlü tarafları vardır. Bu noktalar üzerinde çalışarak olabileceğimiz en iyi insan olabiliriz.